توسط 
سنسور اکسیژن محلول در آب پرورش ماهی DO01
امروزه یکی از مهمترین پارامتر های حیاتی در صنعت بویژه صنعت آبزی پروری اندازه گیری اکسیژن محلول در آب می باشدکه در صورتی که از این مهم غفلت شود و برای چند ساعت پمپ های اکسیژن یا فواره های آب مخصوص اکسیژن رسانی به آبزی قطع شود ضرر جبران ناپذیری به این صنعت تحمیل خواهد شد.
سنسور اکسیژن محلول در آب پرورش ماهی DO01
اكسيژن محلول: حداقل ميزان اكسيژن مورد نياز محلول در آب براي ماهي قزل آلا 5/5ميلي گرم در ليترو براي تخم ها 7ميلي گرم در ليتر است. قابليت آب براي نگهداري اكسيژن بصورت محلول تحت تاثير حرارت،فشار و نمكهاي محلول در آب قرار دارد. به عنوان مثال آب شيرين با دماي 5 درجه سانتي گراد و فشار يك اتمسفر داراي قابليت انحلال اكسيژني معادل8/12 ميلي گرم در ليتر و در دماي 20درجه 2/9ميلي گرم درليتر مي باشد.اگر فشار اتمسفر كاهش يابد اكسيژن محلول نيز كاهش مي يابد،اين امر ممكن است براي مزارع پرورش ماهي در ارتفاعات بالا مشكلاتي ايجاد كند.
با افزايش شوري آب قابليت انحلال اكسيژن كاهش مي يابد،اگر ميزان اكسيژن محلول در آب از 4ميلي گرم كمتر باشد موجب تلفات مي گردد. بايد سعي شود كه آب ورودي به استخرهاي پرورشي كاملا با اكسيژن اشباع شود.گذاشتن تخته شاندوردر ورودي هر استخرو استفاده از هواده درمراحل بحراني و زماني كه تراكم ماهي زياد است جهت افزايش اكسيژن مي تواند سودمند باشد.
در مزارع پروزش ماهي معمولا با بالارفتن دما ماهيان را بمنظور تسريع در رشد با غذاي بيشتري تغذيه مي كنند،طبعا ميزان مصرف اكسيژن ماهيان نيزبطور قابل ملاحظه اي افزايش مي يابد،اين در حاليست كه قابليت حل شدن اكسيژن درآب كاهش يافتهو در چنين مواقعي فضولات و باقي مانده هاي غذاكه در كف استخرها ته نشين شده است هم تجزيه مي شوند،غير از استخرهايي كه داراي طراحي مناسبي هستند و مواد دفعي را با جريان آب خارج مي كنند،
و در طول مدت تاريكي گياهان آبزي موجود نظير جلبكها نيز اكسيژن را مورد استفاده قرار مي دهند، بنا بر اين اگر آب ورودي به استخر اشباع هم باشد تحت شرايطي نظير تراكم بسيار زيادماهيان و درجه حرارت بالا ممكن است سطح اكسيژن آب به حد خطرناكي برسد.
ميزان جريان آب بايد با عمق استخر تنظيم شودبطوري كه سرعت تعويض آب حاصلمتناسب ا تراكم ماهيان موجود ،دماي آب و تغذيه ماهيان باشد. بايد توجه كرد كه محاسه حجم مفيد استخر به انضمام فضاهايي كه آب راكد است به درستي انجام شود.
سنسور اکسیژن محلول در آب پرورش ماهی DO01
بچه ماهيان مقدار بيشتري اكسيژن نسبت به ماهيان بزرگتر نياز دارند،اين عوامل بر لزوم اندازه گيري منظم ميزان اكسيژن خصوصا در حرارت هاي بالا و تراكم زياد دلالت مي كند. براي بهبود وضعيت اكسيژن راهكارهاي زير پيشنهاد مي شود: هوادهي بوسيله دستگاه هاي هواده،افزايش ميزان جريان ورودي آب،جلوگيري از رشد زي شناوران در استخر و طراحي مناسب مزارع پرورش.
آمونياك: گاز آمونياك محلول در آب به دو صورت يونيزه((NH4و غير يونيزه(NH3)
دريك معادله تعادل(NH3+H2O=NH4 OH)موجود مي باشد كه در حالت يونيزه به صورت گازو در حالت يونيزه بصورت آمونيوم مي باشد. واكنش آمونياك با آب از واكنش هاي تعادلي است كه در آن از يك طرف يون هيدروكسيد و آمونيوم و از طرف ديگرگاز آمونياك و آب تشكيل مي گردد. آمونياك غير يونيزه كه بصورت گاز مي باشدبيشترين سميت را براي ماهيان دارد و غلظت بسياركم آن به مقدار 02/0ميلي گرم در ليتر براي بچه ماهيان نورس خطرناك است. اصولا نسبت بين آمونياك آزاد و يونيزه به پي اچ آب بستگي دارد،در پي اچ بالاتر مقدار بيشتري آمونياك يونيزه به آمونياك آزاد تبديل مي شود.
آمونياك محلول در آب به چند طريق ايجاد مي گردد:
الف: تجزيه مواد آلي در استخرهاي پرورشي
ب: دفع فضولات ماهي در كشت هاي متراكم
براي اداره صحيح مزرعه پرورش ماهي بخصوص در شرايطي مانند قليايي بودن آبميزان كم اكسيژن و درجه حرارت بالا،بايد ميزان آمونياك اندازه گيري شود.با افزايش اكسيژن محلول بوسيله هوادهي كه موجب كاهش پي اچ و با اسيدي نمودن محيط واكنش تركيب به سويعدم توليد آمونياك گازي پيش مي رود،همچنين ارزيابي غذاي مورد نياز ماهي و غذادهي كنترل شده و افزايش جريان آب در سيستم هاي متراكم مي توان توليد گاز آمونياك را كنترل كرد.
پي اچ: پي اچ معيار سنجش اسيدي يا قليايي بودن است كه در محدوده بين 0تا14 تغيير مي كند. از آنجا كه پي اچ يك سنجش لگاريتمي،تغيير 1/0 واحد آن نشان دهندهتغيير قابل ملاحظه اي در اسيديته آب مي باشد. پي اچ آب استخر نبايد خيلي متغير باشد بلكه در دامنه 4/6تا9 ثابت بماند،تغيير پي اچ به ماهي استرس وارد مي كند ولي در مناطق آهكي كه آب حالت قليايي دارد
احتمال بروز اين اتفاق بسيار كم است.اين بدان علت است كه چنين آبي حاوي مقدار زيادي نمك هاي محلول خصوصا نمك هاي كلسيم مي باشد،اين نمك ها از تغيير پي اچ آب جلوگيريمي كنند. آبهاي اسيدي در مناطقي است كه زمين داراي سنگهاي آذرين مي باشد،ميزان كلسيم اين آبها كم است.آبهاي خيلي اسيدي ممكن است به دنبال شستشوي اسيدهاي معدني خاك توسط سيل ايجاد شود.
كاهش زياد پي اچ آب مي تواند به خونريزي در سطح آبشش ها و تلفات سنگين ماهيان منجر گردد.همچنين آب مزرعه اگر از ميان جنگل هاي كاج عبور نمايدباعث ورود مواد اسيدي ويا افزايش فلزات در آب مي شود،نمونه آن ورود منگنز و آلمينيوم از خاك اين جنگلها به داخل آب است در چنين شرايطي افزودن آهك به جريان آب ورودي باعث كنترل پي اچ مي شود.
در پرورش ماهي استفاده از آبي كه كمي قليايي است به آبي كه كمي اسيدي است برتري دارد اگر پي اچ از5/8تا9 بالاتر رود درصد بالايي از يونهاي آمونيوم به آمونياك آزاد تبديل مي گرددكه بر روي ماهيان اثر نامطلوب مي گذارد، همچنين پي اچ زياد قليايي موجب صدمه زدن به آبشش و عدسي چشم ماهيان مي گردد.
آبهاي اسيدي با پي اچ كمتر از 5تا6 براي حيات ماهيان مناسب نبوده و افزايش يون هيدروژن مثبت سبب صدمه ديدن آبشش و لايه اپيدرم ماهي مي شود.
گاز كربنيك: گازي است بي رنگ و بي بو كه حلاليت زيادي در آب دارد و با توجه به غلظت كم آن درجه ميزان آن در آب كم است. تمام آبهاي طبيعي داراي مقدار گاز كربنيك هستند كه در حالت تعادل ميزان آن دو ميلي گرم در ليتر است خزه ها باعث كاهش ميزان گاز كربنيك محلول در آب و در نتيجه افزايش مقدار اكسيژن مي گردند. كم شدن ميزان گازكربنيك محلول در آب با افزايش ميزان اكسيژن محلول در آن ارتباط مستقيم دارد.
اگر ميزان گازكربنيك محلول در آب از 5/4 ميلي گرم كمتر باشد نشانه اثر مواد معدني حل شده در آب است اين گاز به سه حالت در آب وجود دارد:گازكربنيك ،يون بيكربنات و يون كربنات. دي اكسيد كربن به حالت آزاد براي ماهيان سمي مي باشد.
گازكربنيك در شرايط زير به حالت بحراني خود مي رسد:
الف- در هواي ابري و شبها بدليل عمل تنفس زي شناوران گياهي
ب- آب هاي زير زميني اسيدي
ج- در استخرهايي كه بقاياي غذاي ماهيان و مواد آلي زسوب كرده باشد
د- هنگام تعويض آب استخر،كاهش آب ورودي يا كاهش ارتفاع آب استخر كه سبب تجمع گازكربنيك توليد شده توسط ماهيان يا زي شناوران مي گردد.
ه- در زمان حمل ونقل ماهي در داخل يك فضاي بسته .
ميزان گازكربنيك محلول در آب اگر ازحد 15تا20 ميلي گرم در ليتر بالاتر رود موجب مرگ ماهيها مي شود.
تدابير كاهش گازكربنيك محلول در آب:
- هوادهي به آب ورودي
- بالا بردن اسيديته آب با افزودن هيدروكسيد كلسيم
- تنظيم ميزان غذا با نياز و مصرف ماهي
نيتريت: درعمل نيتريفيكاسيون يا عمل اكسيداسيون زيستي آمونياك نيتريت به عنئان يك محصول حدواسط توليد مي گردد. غلظت نيتريت معمولا در آب هاي طبيعي و مزارع پرورش ماهي سالم پايين بوده ولي در اثر افزايش آلودگي با مواد آلي يا كاهش اكسيژن افزايش مي يابد نيتريت با هموگلوبين خون تشكيل مت هموگلوبين را مي دهد كه قدرت ظرفيت نگهداري اكسيژن آن تسبت به هموگلوبين بسيار كم مي باشد.
لذا اگر ميزان غلظت آن در خون افزايش يابد منجر به مرگ ماهي در اثر نبود اكسيژن مي شود ضمنا بايد يادآور شد كه ميزان سميت نيتريت با وجود يون كلريد در محيط افزايش مي بابد.
نيترات: از پديده اكسيداسيون زيستي آمونياك و نيتريت ،نيترات حاصل ميگردد، در مجموع نيترات براي ماهيان سمي نبوده ولي در غلظت هاي بيش از 400ميلي گرم در ليتر براي ماهيان خطرناك است.
املاح محلول: مواد جامد محلول شامل كربنات ها، كلريدها،نيترات ها،سولفات ها و نمك هاي سديم،پتاسيم،كلسيم و منيزيم است. در حقيقت مواد جامد محلول همان شوري آب رابيان مي كند كه بر حسب گرم و يا قسمت در هزار بيان مي گردد. آب هاي شيرين طبيعي معمولا داراي شوري 1/0تا1 قسمت در هزار هستند.
آبهاي شور فشار اسمزي را كاهش داده و قزل آلا كه ميزان شوري تا 30 قسمت در هزار را تحمل مي نمايد چون جزء گونه هاي يوري هالين است و قابل پرورش در چنين شوري مي باشد، اما شوري به ميزان 10قسمت در هزار با موفقيت بيشتري همراه است.
فلزات سنگين: فلزات سنگين شامل روي،مس،جيوه،نيكل،كروم و آرسنيك است كه بصورت هاي مختلف در طبيعت يافت مي شوند. در آبهاي سخت با پي اچ نزديك به 8 و كربنات كلسيم بيش از 75 قسمت در هزار قابليت سمي اين تركيبات كاهش مي يابد. اثرات سمي مس و روي معمولا پس از يك يا دو روز روي ماهيان مشخص مي شود و تلفات ناگهاني در جمعيت ماهيان رخ مي دهد.
اثر سمي روي از مس بيشتر است، ميزان بحراني وجود روي و نيكل در حدود 5ميلي گرم در ليتر مي باشد،اين املاح ممكن است سطح تخمدان و آبشش ها را پوشانده و موجب تلفات سنگين مي شود.
درجه حرارت آب: بدين صورت كه هرچه درجه حرارت آب بالاتر رود سرعت عبور مواد غذايي در دستگاه گوارش افزايش يافته به نحوي كه در دماي 8 درجه سانتيگراد مدت زمان عبور 49تا53 ساعت است و در دماي 18 درجه به 30 ساعت كاهش مي يابد و به تناوب آن هضم و جذب غذل كاهش مي يابد .
مقدار آب ورودي به استخرهاي بتوني:
براي محاسبه مورد فوق از فرمول زير استفاده مي شود A × Q=RV
RV= سرعت جريان آب در استخر
A= برش سطح عرضي مقطع وسط استخر كه به صورت BH مي باشد
B= عرض استخر
H= عمق استخر
اثر مواد زايد ناشي از متابوليسم ماهي در حين حمل ونقل:
اثر اين مواد بر روي ماهي به صورت خفه نمودن ماهي مي باشد، آمونياك،اوره،اسيد اوريك،گازكربونيك و ساير مواد حاصله از متابوليسم مي توانند بسيار مضر باشد.وقتي غلظت آمونياك درآب افزايش يابد ماهي توانايي جذب اكسيژن را از دست مي دهد، بدين صورت كه وقتي غلظت آمونياك به يك ميلي گرم در ليتر برسد ميزان اكسيژن خون به يك هفتم حالت طبيعي خودمي رسد و اگر ميزان گازكربنيك به 15درصد افزايش يابد منجر به خفه شدن ماهي مي شود. گازكربنيك از جمله عواملي است كه در حين حمل و نقل محدوديت زيادي را ايجاد مي كند.
عواملي كه از افزايش مواد سمي حاصل از متاوليسم جلوگيري مي كند:
الف: گرسنه نگهداشتن ماهي قبل از حمل ونقل: در مواقعي كه ماهيان با غذاي خشك تغذيه مي شوندحداقل 36ساعت قبل از بارگيري و در مواردي كه ماهي با گوشت و فرآورده هاي ماهي تغذيه مي شود حداقل 48ساعت قبل از بارگيري نبايد به آنها غذا داده شود.
ب: حمل و نقل ماهي در درجه حرارت كم: بهترين درجه حرارت براي حمل ونقل ماهي 8تا12 درجه است.
ج: تهويه آب ويا بكار بردن مواد خنثي كننده.
سنسور اکسیژن محلول در آب پرورش ماهی DO01
تعويض آب استخرهاي بتوني
تعويض آب بايد به اندازه اي باشد كه ماهي بتواند براحتي اكسيژن مورد نظر خود را از آب كسب كند، اگر آب در استخرهاي پرورش ماهي متناسب با اندازه و تراكم ماهي جريان نداشته باشد و در زمان مناسب تعويض نشود ماهيهن با كمبو اكسيژن روبه رو خواهند شد منظور از تعويض آب مدت زماني است كه آب از ورودي تا خروجي مي پيمايد كه اين امر با تنظيم جريان ورودي آب صورت ميگيرد .
تعداد دفعات تعويض آب را در يك ساعت با اين فرمول محاسبه مي شود:
RD= (RW*3600)*V
RW= دبي آب ورودي
V= حجم آب موجود در استخر
V=L*W*D
=L طول استخر
w = عرض استخر
D= عمق استخر
سنسور اکسیژن محلول در آب پرورش ماهی DO01
نكته: به علت شيب دار بودن استخرها براي بدست آوردن عمق از بيشترين ئ كمترين عمق ميانگين گرفته مي شود.
کالیبراسیون،نگهداری،تعمیرات و بروز رسانی آنالایزر های آنلاین آب و فاضلاب
در سیستم های آنلاین آنالیز پارامترهای شیمیایی آب مساله مهم عملکرد درست سیستم ها در شرایط محیطی مجموعه های آب ،پساب و فاضلاب می باشد.
با توجه اساس اندازه گیری سنسورها به طور طبیعی رسوبات و آلایندگی منجر به پایین آمدن دقت اندازه گیری و در اکثر موارد خرابی و از کار افتادن آنالایزرها و سنسورها می شود.
جهت کاهش میزان این خرابی ها و تاثیر بر دقت اندازه گیری سیستم ها نیاز به نگهداری و کالیبراسیون دوره ای این مجموعه ها می باشد.
برای جلوگیری از این ضرر ها پیشنهاد ما سنسور DO می باشد که به صورت دائم و 24 ساعته میزان اکسیژن آب را کنترل و در صورت برز خطر کاهش اکسیژن با خروجی رله آلارم را فعال نموده و از بروز ضرر جلوگیری می نماید.
سنسور اکسیژن محلول کاتی صنعت
گروه کاتی صنعت با داشتن تجربه بالا و کارشناسان متخصص آموزش دیده میتواند در این امر مشاوره فنی مهندسی و تخصصی به مجموعه های دارای این سیستم ارائه نماید.
کارشناسان ما آماده ارائه مشاوره رایگان می باشند.
جهت ارائه پیشنهاد بهتر لطفا فایل های زیر رادریافت و تکمیل و از طریق ایمیل info@katisanat.com و یا از طریق واتس اپ/ایتا به شماره ۰۹۱۹۸۳۰۱۲۰۰ ارسال نمائید:
نظرات